Rize’deki Proje Yasa Dışı Çıktı

AKP’li Rize Belediyesi, 2016 yılında meclis Kararı ile 10 bin 45 metrekarelik  sahil dolgu alanının amacı dışında kullanılmamak üzere çay çarşısı yapımı için Rize Ticaret Borsasına tahsisine karar verdi. 2020 yılı Ocak ayında ihalesi yapılan ve toplam maliyeti 19.5 milyon lira olan projenin yüzde 75’ini yani 14 milyon 649 bin lirasını DOKAP’ın (Doğu Karadeniz Kalkınma Ajansı) karşılanacağı belirtildi. Çarşının yapımına başlanırken, Sayıştay’ın denetim raporlarında projeyle ilgili sorunlar tespit edildiği ortaya çıktı.

YER TAHSİSİ MEVZUATA UYGUN DEĞİL

DOKAP hakkında Sayıştay hazırlanan 2019 yılı denetim raporunda, “Belediye tasarrufuna bırakılan sahil dolgu alanına yapılacak olan “Çay Çarşısı Güdümlü Projesine” ait arazinin Rize Ticaret Borsasına tahsisine ait işlemin hukuki dayanağının bulunmadığı düşünülmektedir. Belediyelerin tahsis yapabileceği taşınmazlar sadece kendilerine ait olanlar olup, bunları sadece mahallî idareler ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarına tahsis edebilmektedirler. İncelenen konudaki dolgu alanı ise, Belediyenin kendi taşınmazı olmayıp tasarrufuna bırakılan bir alanı ifade etmektedir. Belediyelerin tasarrufuna bırakılan dolgu alanlarını başka kurumlara tahsis edilebileceğine dair mevzuatta açık bir düzenleme bulunmamaktadır Ayrıca Rize Ticaret Borsası doğrudan bir kamu kurumu olmayıp kamu tüzel kişiliğine haiz bir kurumdur. 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 75'inci maddesinin “c” fıkrasına göre, bu tür kurumlarla Belediyeler arasında ortak hizmet projeleri gerçekleştirilebilmektedir ancak bunlara taşınmaz tahsis edebileceğine dair yasal düzenleme bulunmamaktadır. Bu açıdan değerlendirildiğinde projenin başlangıç aşamasında kontrol edilmesi gereken bir işlemin tam olarak dikkate alınmadığı ortaya çıkmaktadır” denildi.

YAPILACAK BİNALAR KIYI KANUNUNA AYKIRI

Raporda, 3621 sayılı Kıyı Kanunu'nun 6. maddesinde kıyılarda olabilecek yapıların belirlendiğini ve 7. maddesinde ise dolgu alanları üzerinde yol, açık otopark, park, yeşil alan ve çocuk bahçeleri gibi teknik ve sosyal altyapı alanları olarak düzenlenebileceğini hatırlatıldı. Sayıştay denetçileri, dolgu sahasına yapılacak olan yapıların Kıyı Kanunu hükümlerine aykırılık teşkil ettiğini ifade etti. Denetçiler ayrıca, Kalkınma Ajansları Proje ve Faaliyet Destekleme Yönetmeliğinin “Güdümlü Proje Destekleri” başlıklı 28'inci maddesinin 5. fıkrasının ç bendine göre, uygulanmasında mülkiyet, izin, imar, ortaklık ve benzeri hukuki ve teknik engeller bulunan projelerin desteklenmemesini istedi.

Öte yandan proje içinde, 30 metre yüksekliğinde ve 1.944 m2 kapalı alana sahip Çay Müzesi ve Sinema, 1.860 m2 kullanım alanlı Restorant Binası, 6 adet ve her biri 70 m2 kapalı alana sahip Çay Tadım ve Sunum Alanları, 15’i 12 m2 ve 7’si 9 m2 kapalı alana sahip 22 adet Çay Tanıtım ve Satış Alanları, 84 m2 kapalı alana sahip Yöresel Ürünler Pazarı, 462 m2 kapalı alana sahip İdari Bina, 800 m2 kapalı alana sahip Bodrum Kat ve Ortak Alanlar ve Su Değirmeni bulunacağı belirtilmişti.

İsmail AKDUMAN / SÖZCÜ