Engelli Bireylerle İletişimde Dikkat Edilmesi Gerekenler

Belediye başkanı, Meclis üyesi Adayları ve siyasiler engellilerle iletişim konusunda önemli yanlışlar yapıyor.

ENGELLİ BİREYLERDEN BAHSEDERKEN VE İLETİŞİMDE DIKKAT EDİLMESİ GEREKEN 15 KURAL.

Kırıcı olmayayım derken farında olmadan AYRIMCI DİL KULLANMAYINIZ .

Belediye başkan adayları, meclis üyesi adayları, siyasi parti yöneticileri ve partilerde çalışanlar, medya mensupları ve sosyal medya kullanıcılarının Engelli bireylerden bahsederken ayrımcı dil kullanmaları onurlu yaşam hakkına saygısızlıktır. Lütfen iletişim de doğru ifadeleri kullanalım.

Engelli bireylerle iletişimde ve bahsederken dikkat etmeniz gereken en önemli 15 madde:

1-      Ne diyeyim kaygısı taşımayın, Engelli birey ifadesini kullanınız.

Tanılama ve sınıflandırma doğru hizmet ve çözüm üretmek içindir. Onun dışında engeline değil kişiliğine odaklanıp ismiyle hitap etmeniz yeterlidir.

Durumunu kabullenebilmiş engelliler sonucu değiştirmediği için kelimelere takılmazlar. Siz Ortopedik engelli birey, Görme engelli birey, İşitme engelli birey, Farklı zihinsel gelişim gösteren birey, Otizmli birey, Down sendromlu birey, Sağır birey, Kör birey şeklinde ifade edebilirsiniz.

2-      Engellilik hastalık değildir. Engelli bireyler de sağlıklı insanlardır. Engellilik konusundan bahsederken Engeli olmayan insanları “Sağlıklı” insanlar şeklinde ifade etmeyiniz. Engeli olmayanları “Tipik insanlar” şeklinde ifade edebilirsiniz. "Engelliler ve tipik insanlar eşit yaşam hakkına sahip olmalı " söylemi doğru ifadedir.

3-       Sağırlık ve Körlük kültürdür. Kendini Sağır yada Kör olarak ifade eden bireylerle Sağır değilsin yada Kör değilsin yada Sakat değilsin engellisin şeklinde konuşmalar yapmayınız.

4-      Kör, Sağır, Sakat gibi kelimeleri hakaret cümlesi olarak kullanan kişiler yakınları ve saygi duydukları kişiler için bu kelimeleri kullanmaktan utanırlar. Utanılması gereken “Körmüsün”, “Sağırmısın” “ Sakatmısın” gibi kelimeleri hakaret ifadesi olarak kullanmaktır.

5-      Konuşmalarınızda Hepimiz engelli adayıyız demeyiniz. Bu söylem engelliliğin kötü bir durum olduğuna vurgu içerir ve engellilikten korktuğumuz için hizmet ediyoruz şeklinde algılanmaktadır. Kimse engelli adayı olmamalıdır. Tüm insanlar engelliliğin azaltılması ya da önlenmesi konusunda çalışmalar yapmalıdır.

6-      Engelli bireylerle karşılaştığınız zaman geçmiş olsun demeyiniz. Engellilik bir hastalık değildir, geçmez. Her hangi bir kişiye nasıl selam veriyorsanız öyle selam veriniz. Engelli olmayı bir yaşam tarzı olarak görünüz. Engelli birey toplumun yarattığı engeller nedeniyle hayata katılımı engellenen bireydir. Engelleri kaldırmak için destek olunuz.

7-      Özel çocuk, melek çocuk, özel insan, melek insan gibi sıfatlar ötekileştirmedir. Engelliyi ve farklı gelişim gösteren kişiyi birey olarak kabul etmiyor olmaktır. Tüm farklılıkları oldukları gibi kabul etmek yaşam hakkına saygıdır.

8-      Engelli bireyleri zavallı, yardıma muhtaç olarak görmek yerine yaşam haklarına saygı gösteriniz. Engelliliği maddi imkansızlığın sonucu olarak görmeyiniz. Türkiye de 10 milyon 300 bin engelli bireyin sadece 2 milyona yakını maddi imkansızlığını beyan ettiği için devletten nakti yardım almaktadır. 8 milyon civarı engelli maddi olarak toplumun diğer kesimi ile aynı ekonomik dağılıma sahiptir.

9-      İşitme engellilerle iletişimde yüksek sesle konuşmayınız. Konuşurken yüzlerine bakınız ve ağzınızı kapatmayınız. İşaret dili öğreniniz.

10-   Görme engelli  bireylere yardım etmek için koluna girip çekiştirmeyiniz. Önce yardım isteyip istemediğini sorunuz sonra kolunuzu uzatınız, bir adım önünde yürüyünüz o sizin kolunuza girecek ve sizi takip edecektir.

11-   Engelli bireylerin olduğu ortamlarda engelliliğin doğurduğu sorunlardan bahsetmeyiniz. Ebeveynleri bahsediyorsa onu da uyararak bireyin duymayacağı bir yerde konuşunuz.

12-   Engelli bireylerle iletişimde engeli hakkında tedavi önerilerinde bulunmayınız. Kendi çevrenizden örnekler vermeyiniz. Tekerlekli sandalyeye mahküm oldu, yatağa mahküm oldu gibi ifadeler kullanmayınız. Engellilik bir suçun sonucu oluşmuş durum değildir.

13-   Engellilerin sayısal oranından bahsederken resmi verilerin %12,29 olduğunu bilerek konuşunuz. İnternet ortamında dolaşan yanlış verileri dikkate almayınız. Bir çok veri  yanlış yada sadece devletten nakdi yardım alanları kapsamaktadır. AÇSHB ‘nın 2011 verisinde oran %12,60 olarak görülmektedir.

14-   Göreve gelmeniz halinde damatsız düğün, gelinsiz düğün, temsili düğün gibi etkinlikler yapmayınız. Engelli bireyleri kandırmak sonrasında büyük sorunlara sebep olmakta ve engelli bireyi istismarcıların hedefi haline getirmektedir.

15-   Yerel yönetici olarak birinci görevinizin kentin tüm yaya yollarını, park alanlarını, kamu binalarını, konutları, konaklama ve gastronomi işletmelerini, Kültürel, sosyal ve spor alanlarının herkes için erişilebilir mimari de yapmak yada düzeltmek olduğunu bilerek görevinizi yapınız.

Tekerlekli sandalye kullanan biriyle konuşurken karşısında ayakta durmayın. Yüz yüze iletişim için karşısında oturun yada çökün. Aksi halde sizin karın altı seviyeniz onun yüzüne gelir ve buda iletişimi zorlaştırır. Tekerlekli sabdalye kullanan bireylerle fotoğraf çektirirken sizde onun yanında çökün, aynı seviyede olmanız daha samimi olduğunuzu gösterir.

Engellilere özel mekânlar, cafeler, parklar, plajlar  yapmak onları toplumdan ötekileştirmektir. Herkesin bir arada yaşaması için çalısmalar yapınız. Her cafede bir down sendromlu çalıştırmak, her mekâna engellilerin rahatça erişebilmesini sağlamak başarıdır. 

Belediye başkanının başarısı; kentin sokaklarında, eğitim, iş,  sosyal, kültürel ve spor alanlarında görülen engelli ve yaşlı sayısı kadardır.

 

Adem Kuyumcu

Engelliler ve Aileleri ile Doğru İletişim Danışmanı - Eğitmen

Engelsiz, Herkes için Erişilebilir Kentler Danışmanı - Eğitmen

Engelsiz, Herkes için Turizm Uygulamaları Danışmanı - Eğitmen

www.ademkuyumcu.com