Doğu Karadeniz'i Bu Proje Canlandıracak

Ülkemiz demiryoluna her geçen gün daha da önem veriyor. 2023 yılına kadar 25 bin km demiryolu uzunluğuna ulaşılması, ülke nüfusunun yarısına yakınının yaşadığı 18 ilin yüksek hızlı demiryolu ağıyla birbirine bağlanması hedefleniyor. 

Türkiye eğer hedeflediği demiryolu ağını tamamlarsa sadece yolcu ulaşımı açısından değil, ticari açıdan da kilit ülke durumunda olacak. Zira tarihi İpekyolu ülkemizden geçerek Avrupa’ya ulaşacak.. 

Daha şimdiden bu demiryolu ağının ne derece önemli olduğu anlaşılıyor. Çin'den yola çıkıp, 5 kasım’da Marmara'yı kullanarak Avrupa'ya geçecek olan yük treni China Railway Express dikkatleri üzerine çekmiş durumda.

Bilhassa dünya pazarlarına açılmak isteyen ülkeler şimdiden geleceğe hazırlık ediyor.

Bu doğrultuda Türkiye, kilit ülkelerle ilişkileri geliştiriyor. Kazakistan ile Türkiye arasındaki raylı sistem taşımacılığının geliştirilmesinin yanı sıra bu konuda Çin ile de görüşmeler yapılıyor.

Demiryolu taşımacılığı aynı zamanda limanlarla entegreli olduğu için birçok sahil ili tarihi ipek yolunun kendi limanlarına bağlanması için çaba sarf ediyor. Zira bu yola bağlantılı limanlar önemli bir ticari potansiyel oluşturacaklar.

Birçok il bu konuda yarışa girmişken Rize yine ağır bir uykuda.

Rize’deki onca kurum ve kuruluş, sivil örgüt, meslek odası vs. kafasını çevirip ülkede ne olup bittiğiyle ilgilenmediği, böylesi bir yetkinliğe sahip olmadığı için günü geçiştirecek işlerle uğraşıyor.

Bunların bazıları ise bir şeyler yapıyor olma görüntüsüyle zaman zaman ortaya çıkıp ipe sapa gelmez şeyler söyleyerek varlıklarını gösteriyor.

Çin’den, Batu-Tiflis’e uzanan ve Türkiye’nin dört bir yanını saracak olan demiryolunun İyidere’ye yapılacak bir limana bağlanması için kamuoyu oluşturmanın önemine defalarca değindim ama gelin görün ki, bu çevrelerin hiç ilgisini çekmedi, çekmiyor.

Oysa; Ermenistan’ı bay-pas ederek gerçekleştirilen Kars- Bakü-Tiflis demiryolu sayesinde Çin-Londra arasında ticaret köprüsü kurulabilecek.. Üç kıtayı birbirine bağlayan, Egeye, Akdeniz’e ve Marmara’ya Erzurum-Erzincan-Sivas üzerinden bağlanan bu yol Batı Karadeniz sahiline ise Çorum-Samsun güzergâhıyla indiriliyor. Bu yol Doğu Karadeniz’de de bir limana bağlanacak. Ve bu bağlantının Trabzon üzerinden yapılacağı deklere edilmiş durumda. Ancak güzergah hala belirsiz.

Geçmişte de yazdığım gibi eğer bu yol Trabzon’a indirilecekse bunun en uygun güzergahı Erzincan-Bayburt –Of güzergahıdır. Bu güzergah Gümüşhane’yi de by ps etmez. 60 km gibi çok kısa bir bağlantı ile Gümüşhane, Bayburt demiryoluna bağlanabilir. 

Trabzon merkez lobisi Değirmendere’deki mevcut limanda ısrarlı ancak buraya iniş maliyeti oldukça yüksek olduğu gibi, Trabzon merkezi böylesi bir yoğunluğu kaldıramaz. Trabzon Limanı ise büyütülmeye müsait değil.

Doğu Karadeniz’i ipek yoluna bağlayan demiryolu güzergahının en az maliyetli ve en doğru olan güzergâhı Bayburt-İkizdere/İyidere- Of güzergâhıdır. Erzincan-Erzurum arasındaki Erbaş’a kurulacak olan bir istasyondan -Of ya da Rize’ye bağlantı sadece ve sadece 150 – 170 km’dir. En uzun tünel ise 12 km -17 km civarındadır. Toplam Tünel uzunluğu az olup 56-82 km’dir. Güzergâh üzerinde yapılacak küçük değişikliklerle bu tünelleri daha da kısaltmak mümkündür. Maliyeti ise hesaplamalara göre 1,5 milyar dolar civarında olan bu güzergâh en düşük maliyetli güzergâhtır. 

Demiryolunun Of-İyidere civarına indirilmesi halinde buradaki ana istasyondan, sahilden tekli ucuz bir hatla Trabzon Limanına, diğer taraftan ara Liman bağlantıları aracılığıyla Batum Demiryolu ağına; yani tüm Kafkasya ve Orta Asya Demiryollarına bağlanması halinde oldukça yararlı ve gerçekçi bir proje ortaya çıkmış olur. Trabzon- Batum arası 200 km. dir ve İyidere’den her iki yöne bağlantı sağlamak oldukça kolaydır.

Böylece, Batum - Trabzon arasında sahilden bağlantı da kurulmuş olur. Sonrasında ise sahilden Trabzon’dan Samsun’a bağlantı sağlanılmasıyla Batum-Samsun arasında sahil yolu tamamlanmış olur.

İyidere’de kurulması düşünülen ve şu ana kadar sadece projesi kesinleşen lojistik merkezinin gerçekleşmesi ve rantabl olabilmesi ancak ipek demiryolu hattının Trabzon’un Rize sınırı olan Of’a indirilmesi ve İyidere lojistik merkezine bağlanmasıyla mümkündür. Eğer, bu gerçekleşmezse İyidere’de kurulması düşünülen liman/Lojistik alanının geleceği parlak değildir.

O nedenle; İpek demiryolunun Of’a indirilip, İyidere Limanına bağlanması için kamuoyu oluşturmalıdır. Doğu Karadeniz’i canlatacak olan proje bu projedir. Ve bu proje en az maliyetli ve en rantabl olanıdır.

Umarım bu konuda başta Rize R.T.E.Ü olmak üzere, yerel yönetimler, odalar bir bilimsel rapor hazırlarlar ve gerekli yerlere sunarlar.

Adnan Onay